Chciałbym dziś zaprezentować autobusy, które w jeleniogórskim MZK były pierwszymi pojazdami z automatyczną skrzynią biegów. Chodzi o Jelcze 120MM, które przyjechały w 1992 roku i otrzymały numery taborowe 700, 701 i 702.
Na początku lat 90-tych te autobusy można było gołym okiem odróżnić od starszych jeżdżących po Jeleniej Górze pomimo zachowania karoserii rodem z Berlieta. W oczy rzucały się:
– naklejka „JELCZ” zamiast pojedynczych literek wpinanych pod przednią szybą
– inny kształt wlotów powietrza i nachylenie świetlika na tablicę kierunkową pod innym kątem
– zmniejszona tylna szyba.
Sam autobus był głęboko posuniętą modernizacją Jelcza PR110M. Zmiany na zewnątrz opisałem powyżej. Wewnątrz zwiększono ilość miejsc stojących wyrzucając dwa rzędy siedzeń naprzeciwko tylnych drzwi i wstawiając w to miejsce poręcze – całość wyglądała niemal jak w Jelczach M11, tyle że w „krzyżówkach” Berlieta z Ikarusem nie było rzędu siedzeń za drzwiami tylnymi, które 120MM (jak również inne autobusy z rodziny 120M) posiadał.
Tablica rozdzielcza przypominała pomieszanie pulpitu Jelcza PR110 z Jelczem M11. Po raz pierwszy przyciski otwierania i zamykania drzwi nie znalazły się na ściance bocznej po lewej stronie, tylko po prawej stronie tablicy wskaźników. Pod lewym oknem znalazła się dźwignia hamulca ręcznego oraz klawisze zmiany biegów.
Autobus wyposażono w silnik MAN D0826LUH01 i 4-biegową automatyczną przekładnię ZF 4HP500. Autobusy w tej konfiguracji były bardzo rzadkie – oprócz Jeleniej Góry tylko Łódź i Warszawa miały tą wersję. Most napędowy pochodził jednak z PR110, zmieniono jedynie jego przełożenie. Stąd charakterystyczny dla wszystkich Jelczy z rodziny PR110 i 120M dźwięk pracy tylnego mostu.
Autobus obsługiwał wszystkie linie w mieście. W 2002 roku zostały wysłane do Solca Kujawskiego na modernizację. W jej ramach wymieniono ścianę czołową na tę z dużym świetlikiem i panoramiczną szybą. Wymusiło to zmianę deski rozdzielczej na tę znaną z Jelczy 120MM/1, które przyjechały do Jeleniej Góry w 1997 roku. Ponieważ wymieniono również tylną ścianę na tę z wydzielonym świetlikiem na numer linii, śmiało rzec by można, że gdyby nie to, że boczne ściany oraz drzwi nie były wymieniane, to można było łatwo pomylić oba modele – rozróżnić je szło tylko po pracy silnika.
W tym to czasie pojazd #701, który przez kilka lat miał na sobie szarą okleinę z reklamą sklepu meblowego „Pokker”, został wyznaczony do obsługi linii bezpłatnej do ówczesnego Centrum Handlowego „Echo” (obecnie Galeria Sudecka) przy węźle drogowym Drogi Krajowej nr 3 z Drogą Wojewódzką nr 365. Początkowo była to linia H (bo główny hipermarket to była Hypernova), następnie C1 (gdy zlikwidowano Hypernovą i w jej miejsce otwarto Carrefour). Później wrócił do normalnej obsługi liniowej.
Pomimo że autobusy te były solidne i dobrze sprawdzały się na górskich trasach, średnia i wysoka podłoga spowodowały, że pierwszego wycofano z eksploatacji na początku 2014 roku – trzy lata po ostatnim młodszym, ale znacznie gorzej wykonanym 120MM/1. Dwa autobusy trafiły do Bobrownik, na plac zarządzany przez p. Pawła Tkaczyka – #700 sprzedano w dniu 17 IV 2014, a #701 w dniu 02 X 2014. Trzeci – #702 – pojechał do Warszawy, do firmy Buspol. Sprzedano go tam w dniu 20 V 2014 roku.
Do Jeleniej Góry trafiły także inne autobusy z rodziny 120M:
Pięć z nich – #711, 717, 718, 719 i 720 – było wyposażonych w polski silnik WS Mielec SWT 11/300/1 i automatyczną przekładnię ZF 4HP500. Przyjechały do Jeleniej Góry w latach 1994-1995. Zostały wycofane razem z Jelczami 120MM, w 2014 roku.
Zaś w 1997 roku dostarczono partię piętnastu autobusów Jelcz 120MM/1, wyposażonych w silnik MAN D0826LUH05 oraz automatyczną skrzynię biegów ZF 5HP500 o pięciu przełożeniach. Fatalne wykonanie nadwozia i kratownicy spowodowało, że ostatni został wycofany w 2011 roku.
Na koniec dane techniczne pojazdów z 1992 roku:
Producent: Jelczańskie Zakłady Samochodowe
Typ: 120MM
Silnik: MAN D0826LUH01
Moc maksymalna: 269 KM
Skrzynia biegów: ZF 4HP500
Masa własna: 9,9 t
Masa całkowita: 17,5 t
Długość: 11,947 m
Szerokość: 2,5 m
Wysokość: 3,04 m
Liczba miejsc siedzących: 36
Liczba miejsc ogółem: 110
